In gesprek over eenzaamheid

Wat is jouw ervaring met het thema eenzaamheid?

“Sinds ik in het werkveld sta, ben ik me er steeds bewuster van. Dat komt voornamelijk omdat ik op huisbezoek ga bij oudere mensen die echt een dag-invulling missen. Vaak hebben deze mensen te maken met verlies en rouw, maar de eenzaamheid komt ook door hun verleden. Ze vertrouwen bijvoorbeeld steeds minder mensen. Omdat ik zelf zo jong ben, merk ik juist dat mijn dagen té gevuld zijn. Dat contrast is zo groot.”

Maar eenzaamheid komt terug in alle doelgroepen vertelt ze: “Sinds kort werk ik ook mee in de weduwen en weduwnaars groep. Eenzaamheid is daar een enorm groot onderwerp. Deze mensen zijn sinds het begin van de corona-pandemie weduwe. Door dat verlies zijn ze in een gat gevallen, wat versterkt werd door de corona-maatregelen en isolaties.

Maar ook jongeren zijn eenzaam: in corona-tijd mocht je nergens naartoe, school en werk vond online plaats. Met het slechte weer kon je niet naar buiten en zo is de eenzaamheid enorm toegenomen. Daarnaast zijn jongeren zich er niet altijd van bewust dat persoonlijk contact ook belangrijk is.

En als we kijken naar de jongste generatie, dan zie je daar ook de eenzaamheid: “We gaan wel eens  met de sport- en spelbus de wijk in en spraken laatst een meisje van ongeveer 9 jaar. Zij had geen contact met haar vader, haar moeder werkte veel en ze werd gepest op school. Ze voelde zich heel alleen. Ze is het niet, maar zo voelde ze dat wel. Het is belangrijk om dan veel begrip te tonen. Het gevoel mag er zeker zijn, maar we willen het toch stap voor stap oppakken zodat mensen minder eenzaam zijn”.

“De eenzaamheid is groter dan ooit,” vertelt Vivian. Daarnaast geeft ze aan dat het belangrijk is om het verschil tussen alleen zijn en eenzaamheid te signaleren.

Hoe zit dat dan met dat verschil?

“Het is heel belangrijk om die scheiding te maken. Het kan zijn dat iemand alleen is, maar dat diegene geen behoefte heeft aan invulling. Ik kijk altijd waar het gevoel vandaan komt als iemand vertelt dat hij of zij eenzaam is: wat mis je, wat wil je anders, wat is anders ten opzichte van een paar jaar geleden toen dit gevoel er niet was? Soms wil iemand maar één keer per week een kopje koffiedrinken met iemand. De week hoeft niet tot de nok gevuld te worden. Het kan hem in de kleine dingen zitten en het is belangrijk om je aan te passen naar de wens van de mensen zelf.”

Vivian vertelt verder: “Soms is iemand niet alleen, maar voelt hij of zij zich wel eenzaam, zoals dat meisje van 9. En soms is iemand alleen én eenzaam. Recent sprak ik iemand die zei dat ze haar eigen stem op sommige dagen nul keer hoort, dat ze niemand heeft om tegen te praten. Dat vond ik heel aangrijpend.”

Heb je tips tegen eenzaamheid?

“Onder andere door corona zijn mensen hun sociale skills kwijtgeraakt. Ik ben van mening dat dit te vergelijken is met een spier die je kunt trainen. Omdat we niemand mochten zien, konden we onze sociale vaardigheden niet oefenen. Dan zwakt het af en wordt de drempel steeds hoger om het weer op te bouwen. Een tip om klein te beginnen is bijvoorbeeld door altijd een gesprekje te beginnen met degene voor of achter je in de rij. Als je dit regelmatig doet, wordt het steeds makkelijker.”

“Een ander punt is dat mensen te streng zijn voor zichzelf. Ze praten zichzelf aan dat ze maar beter niet naar een buurtinitiatief kunnen gaan, omdat ze daar toch niet tussen passen. Of ze starten toch niet het gesprek met de buurvrouw, want ‘die zal toch geen tijd hebben’. Maar probeer het eens, je komt er vanzelf achter of het werkt. En wat is het ergste dat kan gebeuren?”.