Eenzaamheid, zullen we dat sámen oppakken?

Stel je voor, je buurvrouw is een jaar geleden haar partner verloren. Het verdriet en gemis zijn groot. Vlak na het overlijden kreeg ze veel hulp en steun. Van haar kinderen, familie en vrienden. Een jaar later staan zij niet meer elke week op de stoep. Ze bellen minder om even te vragen hoe het met haar gaat. De laatste tijd merk je aan je buurvrouw dat ze in een negatieve spiraal zit. Het lijkt alsof ze niet goed voor zichzelf zorgt, ze komt niet meer zo vaak buiten en áls je haar spreekt, laat ze weleens vallen dat ze niet zoveel zin heeft om dingen te ondernemen. Je staat in dubio, je wil je niet opdringen. Maar je maakt je ook zorgen.

Signalen van eenzaamheid

Er is geen checklist die je kunt afvinken om erachter te komen of iemand met eenzaamheidsgevoelens worstelt. Wel zijn er verschillende signalen die erop kunnen duiden dat iemand gevoelens van eenzaamheid ervaart.

• Lichamelijke signalen | Iemand ziet er de laatste tijd slecht uit, zorgt niet goed voor zichzelf of praat steeds vaker over klachten als hoofdpijn en vermoeidheid. Zo ken je die persoon helemaal niet.
• Psychische signalen | Iemand praat steeds meer over gevoelens van zinloosheid, verdriet of boosheid. De vrolijke persoon die je kende, is niet of nauwelijks meer te herkennen.
• Sociale signalen | Je ziet dat iemand steeds minder sociale contacten heeft en steun van vrienden of familie mist.
• Gedragsmatige signalen | Het valt je op dat iemand zich steeds meer terugtrekt en mensen op afstand houdt. Of dat iemand de laatste tijd veel drinkt en steeds ongezonder gaat leven.

Deze signalen betekenen niet automatisch dat iemand zich eenzaam voelt. Maar het kan er wel op duiden. Vaak gaat er een ingrijpende, persoonlijke levensgebeurtenis aan vooraf. Bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, een scheiding, verhuizing naar een andere plaats, ziekte, werkloosheid, of financiële problemen.

Wat kun jij doen?

Als je ziet dat iemand in jouw omgeving worstelt met iets in zijn of haar leven, wacht dan niet af. Begin het gesprek. Een simpele ’Hoe gaat het met je?’ kan al veel voor iemand betekenen. Neem de tijd en stel je open, eerlijk en nieuwsgierig op. Geef geen mening, advies of oplossing, maar luister naar die persoon. Blijf doorvragen en vul het verhaal niet voor de ander in. Luisteren en er zijn voor iemand kan veel betekenen.

Het kan in een klein gebaar zitten. Een kopje koffie drinken, een gesprekje in de supermarkt of samen met iemand de hond uitlaten. Zomaar een kaartje sturen of iemand helpen bij het koken of tuinieren. Samen iets doen verbindt en dat werkt beide kanten op.

Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Je kunt dat niet voor een ander oplossen, maar het gesprek aangaan is een goed begin.

Wil je meer lezen over wat jij kunt doen? Je vindt veel tips op de website www.eentegeneenzaamheid.nl.